Ga je met de fiets op vakantie dan is het verstandig om te investeren in een betrouwbare toerfiets. Uiteraard kun je heel eenvoudig fietstassen op een racefiets monteren, toch vraagt een lange fietsvakantie om een anders soort fiets. Het grote verschil met een gewone racefiets is dat een toerfiets meer stabiliteit en comfort geeft. Maar waar moet je precies op letten bij aanschaf? In dit artikel geven we je tekst en uitleg.
Een toerfiets kopen, maar waar begin je?
In 2006 kocht ik samen met mijn broer voor € 150 een tweedehands tandem op Marktplaats, we leenden een fietskarretje van een vriend en trokken in tien dagen met onze campingspullen Nederland rond. Dat was mijn eerste fietsvakantie. Bij de eerste ‘klim’ op de Veluwe begaf de versnelling het en gedurende de reis zijn we in verschillende bochten ons karretje verloren. Al met al vind ik dit bij het fietsavontuur horen, maar als je lange afstanden gaat overbruggen of aan bikepacking gaat doen, is een betrouwbare toerfiets echt wel de basis.
Budget voor aanschaf toerfiets
Een toerfiets, ook wel vakantiefiets genoemd, heb je in werkelijk elke prijsklasse. Je kunt ze tweedehands kopen, kant-en-klaar of helemaal naar eigen inzicht opbouwen. Houd er rekening mee dat een degelijke vakantiefiets ongeveer € 2000 kost. Heb je meer te besteden, dan kun je kiezen voor betere groepen (remmen, schakelen, etc.) of meer luxe door te kiezen voor bijvoorbeeld een naaf dynamo. Daarmee heb je altijd licht of kun je met een eventuele USB-uitgang je telefoon opladen tijdens het fietsen.
In veel gevallen is het de moeite waard om te sparen, omdat betere groepen doorgaans duurzamer zijn. Je kunt er ook voor kiezen om bepaalde onderdelen op termijn uit te bouwen, maar over het algemeen is dat gemakkelijker bij de eerste aanschaf. Heb je een kleiner budget, dan moet je gewoon wat vaker sleutelen. Het maakt het avontuur er in ieder geval niet minder om.
Het juiste materiaal en framemaat
Het frame vormt het fundament van je fiets. Het juiste materiaal en de juiste maat bepalen in grote mate het comfort waarmee je gaat fietsen. Er is een eenvoudige berekening om te bepalen welke framemaat geschikt is. Meet simpelweg de binnenbeenlengte (van de grond tot kruishoogte wanneer je voeten 15 cm uit elkaar staan) en vermenigvuldig dit met 0,68. Let erop dat je een kleinere maat moet nemen wanneer je een verende zadelpen hebt. Een verende zadelpen scheelt al snel zo’n vier extra centimeters.
In de regel kun je rekening houden met de onderstaande lengtematen, maar onthoud dat dit richtlijnen zijn. Om er zeker van te zijn dat je de juiste framemaat kiest kun je altijd met de verkoper van een fietswinkel in gesprek gaan.
| Lichaamslengte | Framemaat |
| 160 – 165 cm | 43 – 47 cm |
| 165 – 170 cm | 45 – 49 cm |
| 170 – 175 cm | 49 – 53 cm |
| 175 – 180 cm | 53 – 57 cm |
| 180 – 185 cm | 55 – 57 cm |
| 185 – 190 cm | 57 – 61 cm |
| 190 – 195 cm | 59 – 61 cm |
| 195 – 200 cm | 59 – 65 cm |
Als je de juiste maat hebt gevonden kun je het materiaal gaan kiezen. Zoals in de intro aangegeven zit hier het grote verschil met bijvoorbeeld racefietsen. Omdat je voor een vakantie relatief veel gewicht aan bagage meeneemt heb je een stevig frame nodig. Een goede toerfiets is daarom meestal van staal of aluminium gemaakt. Zeker bij afdalingen merk je dat je met een bepakte fiets veel veiliger door de bochten gaat.
Kies de juiste band en wielmaat
Als het frame is gekozen, kun je door naar de wielmaat en de banden. Wielmaten worden in inches gerekend en variëren van 26 inch tot 29 inch. Wereldwijd zijn de 26 inch banden het meest toegankelijk. Als je een grote reis gaat maken is dat belangrijk om te weten voor het geval je van wielen moet wisselen. Toch fietsen, zeker in Europa, de meeste fietsers op 28 inch banden. Dit is ook de standaardmaat die onder de meeste gebruikelijke fietsen is geplaatst. Op geasfalteerde wegen fietst een 28 inch band het beste. Op onverharde wegen heeft een 26 inch voordelen omdat deze wendbaarder is. Fietswielen gaan tegenwoordig stukken langer mee dan voorheen, de kans dat je je wiel moet vervangen tijdens een wereldreis is dan ook klein. Neem voor de zekerheid wel altijd reservespaken mee tijdens een grote reis zodat je nooit voor onverwachte verassingen komt te staan.
Los van de wielmaat speelt de bandenkeuze ook een belangrijke rol bij een fietsvakantie. Denk bij de keuze allereerst aan het wegdek dat je verwacht tegen te komen. Rijd je veel over asfalt of kies je met name voor onverharde wegen? Onthoud dat op een slecht wegdek bredere banden voor meer comfort zorgen. Denk daarnaast aan wat voor type band je voorkeur heeft. Wil je een slijtvaste band of een minder slijtvaste band? Slijtvaste banden lopen doorgaans wat zwaarder maar hebben het voordeel dat ze duurzamer zijn. Minder slijtvaste banden rollen lekkerder over het wegdek waardoor je sneller gaat.
Geschikte groepen kiezen voor op jouw toerfiets
Wanneer men het bij fietsen over groepen of groepsets heeft, dan gaat het over het pakket aan onderdelen dat met elkaar in verband staat met schakelen, aandrijving en remmen. Denk hierbij aan:
- Remhendels
- Crankset en kettingbladen
- Trapas
- Ketting (of riemaandrijving)
- Cassette
- Voor- en achterderailleur
- Remsysteem en kabels
De groepen die de moeite waard zijn om kort toe te lichten zijn de remgroep en de versnellingsgroep. Er zit verschil in kwaliteit en functies dus voordat je een keuze maakt is het goed om de verschillen op een rijtje te hebben.
Remgroep voor op de toerfiets
Juist tijdens een fietsvakantie kom je regelmatig voor onverwachte verkeersituaties te staan. Betrouwbare remmen zijn daarom essentieel voor een toerfiets. Ze moeten niet alleen krachtig zijn maar liefst ook onderhoudsvriendelijk. Over het algemeen worden toerfietsen in twee type remmen uitgerust: hydraulische velgremmen of schijfremmen.
- Hydraulische velgremmen zijn krachtig, onderhoudsvriendelijk en duurzaam. Met dit type kun je met weinig kracht heel gedoseerd remmen en dat is prettig tijdens een lange rit. Ook kun je de remblokken gemakkelijk zelf vervangen. Het enige nadeel is dat modder vaak bij de remblokjes blijft zitten waardoor ze vast kunnen lopen bij modderige wegen.
- Schijfremmen remmen niet op de velg en dat maakt ze betrouwbaarder bij slecht weer. Dat is ook de reden dat ze wereldwijd steeds populairder zijn. De remkracht is super, maar ze zijn gevoeliger voor transport. Zorg dus dat je voorzichtig bent wanneer je een deel van je tocht over water of met het vliegtuig moet overbruggen. Let er wel op dat je je schijfremmen goed inremt wanneer je fiets net hebt aangeschaft.
Versnellingssysteem voor de toerfiets
Met de wind op de kop of bergop, af en toe is het tijdens een tocht stevig doortrappen. Versnellingen zijn dan ook een onmisbaar onderdeel op je fiets. Voor toerfietsen zijn grofweg drie typen versnellingen te onderscheiden: derailleursysteem, Rohloff systeem en Pinion systeem. Welke je kiest is met name afhankelijk van je budget.
- Derailleursysteem is simpel gezegd de goedkoopste van de drie. Men noemt dit ‘systeem’ omdat het bestaat uit een set aan verschillende onderdelen (schakelen, remmen, naven). Hoewel dit het ‘goedkoopste’ type is zijn er grote kwaliteitsverschillen in de groepen. Je hebt bijvoorbeeld Alivio, Deore, LX / SLX en XT groepen. De vuistregel is dat hoe hoger de beginletter in het alfabet staat, des te beter het systeem is. Beter betekent in dit geval prettiger schakelen en minder slijtage.
- Bij een Rohloff systeem zitten er veertien versnellingen in de naaf van het achterwiel verwerkt. Het grote voordeel is dat dit systeem afgesloten in het wiel zit waardoor het nauwelijks schade (modder, transport, etc.) van buitenaf kan oplopen. Bovendien kun je vanuit stilstand schakelen. Mocht er wel schade zijn dan is het in het buitenland lastiger te vervangen. Je betaalt ongeveer € 1.000 meer ten opzicht van een derailleursysteem.
- Anders dan het Rohloff systeem zit het Pinion versnellingssysteem niet in het achterwiel, maar in de trapas. Het voordeel van deze versnellingsbak is dat deze nog lichter en zwaarder kan trappen dan de Rohloff. Ook hier is het repareren van eventuele schade vakmanschap. Een Pinion systeem is ongeveer € 1.000 duurder dan de Rohloff naaf.
Welke je kiest hangt dus voornamelijk af van je budget. Pinion en Rohloff zijn duurder in aanschaf maar omdat ze vrijwel onderhoudsvriendelijk zijn gaan ze langer mee. Als je het geld niet hebt voor zo’n investering kom je echt perfect uit de voeten met een van de betere derailleursystemen.
Fietstassen met of zonder bagagedragers
Of je nu een weekendje weg gaat of een paar maanden door Europa fietst, tijdens een fietsvakantie neem je altijd bagage mee. Om je bagage zo goed mogelijk te kunnen vervoeren heb je uiteraard fietstassen nodig. Welke tassen je kiest hangt af van het type reiziger dat je bent. Zie je jezelf meer als een comfortabele toerfietser of als een lichtgewicht bikepacker.
De toerfietser
Een toerfietser heeft zowel voor- als achterdragers zodat de tassen veilig aan de fiets kunnen hangen. Een lichtgewicht tent, matje & slaapzak, extra kleding en kookgerei, voor een beetje vakantie heb je stiekem best veel nodig. De toerfietser heeft daar ook meer ruimte voor. Check voordat je de tassen aanschaft of je voorvork voldoende oogjes heeft om een drager aan te kunnen monteren.
Balans is tijdens een rit belangrijk, dus zorg dat je je spullen goed verdeeld over de tassen. 2/3 van het gewicht achterop de fiets en 1/3 van het gewicht voorop. Laat in je tassen ook altijd wat ruimte over voor boodschappen. Ga je voor het eerst op vakantie? Maak dan eerst een klein proefritje met bagage zodat je kunt wennen aan de bewegingen met het extra gewicht.
De bikepacker
Naast de toerfietser is de bikepacker in opkomst. Het voordeel van het bikepacken is dat je je bikepacktassen met gespen aan je fiets monteert zodat je niet afhankelijk bent van extra dragers. Scheelt ook weer in gewicht. Ook ben je gedwongen om lichtgewicht te reizen omdat je niet al te veel mee kunt nemen. Het nadeel is dat je beperkte ruimte hebt op je stangen zodat je keuzes moet maken. Je zult dus een beetje moeten sleutelen waar je bijvoorbeeld je bidons gaat plaatsen als er een grote tas aan je middenstang zit.
Andere fietsonderdelen
In dit artikel hebben we vooral gekeken naar de grote lijnen van een toerfiets. Details zoals een zadel, pedalen, wel of geen racestuur, wel of geen vaste verlichting zijn keuzes die je zelf zou kunnen maken. Persoonlijk heb ik voor een racestuur gekozen omdat ik een sportieve houding fijn vind zitten en met een racestuur kun je meer variëren in posities. Ook heb ik gekozen voor een combinatie tussen klik- en gewone pedalen omdat ik mijn fiets in mijn vrije tijd ook wil gebruiken. Welke keuze je maakt is heel persoonlijk en kun je op termijn uitbreiden. Zo wacht ik zelf nog even met het plaatsen van de voordragers omdat ik de komende tijd toch nog geen lange tocht op de planning heb staan.
Testrit maken voor aanschaf
Wanneer je een toerfiets aanschaft heb je er jarenlang plezier van. Vanwege alle mogelijke opties is de zoektocht naar een geschikte fiets al een avontuur. Bij gespecialiseerde fietszaken zoals bijvoorbeeld Horizon Bicycles in Utrecht (sportievere toerfietsen) of De Vakantiefietser in Amsterdam (meer klassieke toerfietsen) kun je een fiets testen voordat je hem koopt. Iets minder budget? Struin Marktplaats af of check een gravelbike bij Decathlon. Probeer verschillende dingen uit en kijk wat bij je past. Begin op tijd met je zoektocht want anno nu zijn onderdelen vrij schaars. Geniet vooral van het proces en van je eerste fietsvakantie. Er gaat een wereld voor je open.
